Trądzik jest bodaj najczęstszym problemem kosmetycznym osób nie koniecznie w bardzo młodym wieku. Poglądy na temat leczenia trądzika, jak też pielęgnacji skóry trządzikowej zmieniają się. Tak więc stanowisko, które prezentujemy w niniejszej rubryce może różnić się od poglądów prezentowanych przez niektórych lekarzy. Decydujące zdanie w kwestii leczenia ma zawsze lekarz prowadzący. Dlatego w sprawach leczenia słuchajcie się właśnie jego. Niniejszy artykuł, z uwagi na doniosłość problemu może posłużyć jedynie jako wprowadzenie do tego trudnego tematu.

Choroba - nie choroba ?? Leczyć - nie leczyć ??

Na trądzik chorują w różnym stopniu prawie wszyscy, więc czy to na prawdę choroba i czy należy ją leczyć? A jednak tak. Sam trądzik, koniec końców przemijający nie jest tak groźny jak jego powikłania. Blizny po trądziku potrafią poważnie oszpecić najpiękniejszą twarz. Chociażby dlatego trądzik powinno się leczyć.

Czy wiesz, że...

Trądzik nie dotyczy tylko nastolatków. Drugą grupą, i obecnie chyba najliczniejszą (!) stanowią pacjenci, głównie kobiety między 30 a 40 rokiem życia. Trądzik u tych pacjentów jest związany głównie z nadmiarem pracy, stresem, nieregularnym odżywianiem, nadużywaniem kosmetyków - głównie make - up'ów. W tym aspekcie trądzik jest chorobą cywilizacyjną podobnie jak choroba wieńcowa lub nadciśnienie. Nazwa "trądzik młodzieńczy" jest u tych pacjentów trochę nieadekwatna. Tym niemniej to ta sama choroba.

Przyczyn trądzika u nastolatków tradycyjnie upatruje się w przemianach hormonalnych okresu dojrzewania. Badania wskazują jednak na rolę rogowacenia ujść mieszków włosowych. "Zatkane" mieszki wypełniają się łojem i właśnie w ten sposób powstają zaskórniki. Z czasem dochodzi do zakażenia treści zaskórnika i powstają zmiany zapalne, te najbrzydsze i najbardziej bolesne. U dziewcząt apogeum tych zmian przypada na koniec cyklu miesięcznego. Zwróćcie jednak uwagę, że bakterie pojawiają się w tej chorobie wtórnie. Tym niemniej sporo leków stosowanych miejscowo w leczeniu trądzika, to antybiotyki i ich skuteczność jest potwierdzona. Stosowanie natomiast kosmetyków tzw. "przeciwbakteryjnych" wydaje się niecelowe.

Leczenie trądzika powinien prowadzić lekarz dermatolog. Natomiast usunięciem zaskórników, niemożliwych do oczyszczenia lekami powinna zająć się doświadczona kosmetyczka. Metody leczenia są różne. Najczęściej lekarze przepisują, przynajmniej na początku doustny antybiotyk, a miejscowo jeden z markowych preparatów przeciwtrądzikowych. W najcięższych postaciach przepisuje się lek doustny z grupy tzw. retinoidów. Leczenie takie jest bardzo drogie i nieobojętne dla zdrowia. Dlatego po latach leczenia lekami doustnymi do łask lekarzy wracają recepturowe (sporządzane przez aptekę) płyny i maści. Leki te pozbawione są działań niepożądanych leków doustnych i są stosunkowo tanie. Pod okiem doświadczonego lekarza leczenie takie u większości pacjentów przynosi efekt nie gorszy, niż leczenie doustne.

Dieta i kosmetyki.

Wbrew utartym poglądom dieta nie ma w trądziku większego znaczenia. Oczywiście, wszelkie nadużycia dietetyczne, w tym słodycze będą się negatywnie odbijać na cerze. Podobnie jest z odchudzaniem: osłabiony organizm często będzie zdradzał swoje osłabienie poprzez pogorszenie cery (wpływ odporności na trądzik widać najlepiej w "trądziku trzydziestolatków" - patrz ramka). Wydaje się jednak, że ostre przyprawy czy kawa nie mają tak "zgubnego" wpływu na cerę, jak zwykły uważać nasze Babcie.

Z kolei kosmetyki mają na cerę wpływ ogromny. Nieszczęście polega na tym, że przemysł kosmetyczny dostarcza ogromnej ilości kosmetyków "przeciwtrądzikowych", których stosowanie należy rozważyć ostrożnie po konsultacji z lekarzem - głównie w aspekcie stosunku ceny do skuteczności. Z całą pewnością można powiedzieć, że "morderstwem" dla cery trądzikowej jest płynny puder, w tym tzw. "korektory". Z przykrością należy także stwierdzić, że nie ma skutecznych "przeciwtrądzikowych" fluidów. Zasada jest prosta: leczenie trądzika polega na oczyszczaniu skóry, a fluid będzie ją zanieczyszczał. I to choćby nie wiem jak bardzo był "przeciwtrądzikowy". Można natomiast używać sypkiego pudru, ale raczej nie na podkład ani krem matujący (co daje w sumie efekt jak po fluidzie), ale na "gołą" skórę, tzn. Nie na podkład ani krem. Leczenie trądzika prawie zawsze powoduje znaczne wysuszenie skóry. Efekt leczenia w znacznej mierze zależy od tego, czy pacjent (pacjentka) nie będzie intensywnie kremować ani "fluidować" cery w jego trakcie.

Czy wiesz, że...

Bakterie, które znajdują się w mieszkach włosowych w trądziku (Propionibacterium Acnes) produkują enzymy rozkładające tłuszcze do wolnych kwasów tłuszczowych. Te ostatnie mają działanie drażniące i to właśnie one, bardziej niż same bakterie są odpowiedzialne za stan zapalny i bolesność "dojrzałych" wykwitów trądzikowych.

Po pierwsze: nie szkodzić!

Leczenie u dermatologa powinno być połączone z wizytami u kosmetyczki. Leczenie wpływa bowiem na fazę zapalną choroby (czerwone, bolesne guzy), nie usuwa natomiast zaskórników (co najwyżej powstrzymuje ich powstawanie). To lekarz powinien zdecydować, kiedy wybrać się do kosmetyczki. Niektóre leki przygotowują skórę do tej wizyty i wówczas czyszczenie jest łatwiejsze (czyli także mniej bolesne). Zabieg oczyszczanie wykonany w nieodpowiednim momencie może nawet zaszkodzić, a przecież nie o to nam chodzi. Z tych samych powodów należy stanowczo odradzić własnoręczne czyszczenie skóry: jego efekty mogą być opłakane. Pamiętajcie: blizny po trądziku są na całe życie! Lekarze oraz gabinety kosmetyczne oferują szereg zabiegów wygładzających niedoskonałości skóry po leczeniu trądzika. Zabiegi takie są jednak drogie, a ich efekt nie zawsze satysfakcjonujący.

Czy wiesz, że...

Nazwa "trądzik" sugeruje podobieństwo objawów tej choroby do... trądu ! Najbardziej nasilony trądzik ropowiczy potrafi, niestety bardzo zniekształcić kontury twarzy i upodobnić ją do "twarzy lwa" opisywanej w trądzie. Na szczęście, trąd pomimo ocieplenia klimatu jest w Polsce niespotykany. Poza tym w dzisiejszych czasach trąd, podobnie jak trądzik można skutecznie leczyć.

Lasery i inne bajery...

Laser stał się ostatnimi czasy sloganem, który przyciąga pacjentów do placówek medycznych. Pod nazwą "laser" w gabinetach kosmetycznych kryje się najczęściej tzw. laser biostymujujący, budową przypominający wskaźnik laserowy używany w czasie prezentacji. Jego skuteczność w leczeniu trądzika jest z oczywistych przyczyn ograniczona. Lasery używane w dermatochirurgii są tak drogie, że tylko nieliczne placówki w dużych miastach mogą sobie na nie pozwolić. Jednym z takich nowoczesnych laserów, używanych w leczeniu blizn po trądziku (a nie samego trądzika) jest laser Smooth - Beam. Laser ten działa w ten sposób, że pobudza regenerację skóry w miejscach ubytków, a blizna po trądziku to najczęściej blizna zanikowa. Po bezkrwawym i bezbolesnym zabiegu efekty widać po kilku tygodniach. Z uwagi na cenę zabieg można polecić najzamożniejszym. Innym, znacznie tańszym zabiegiem, który można polecić po leczeniu trądzika, celem wyrównania powierzchni skóry są zabiegi złuszczania kwasem glikolowym. Zabieg taki, powtarzany jest kilkakrotnie. Nie powinien być bolesny. Efekty są najczęściej bardzo dobre.

Czy wiesz, że...

Istnieje kilka odmian trądzika. Niektóre z nich nie przypominają tego, co zwykło się uważać za trądzik.
Trądzik może występować nawet u niemowląt ! Często występuje także u osób dobrze po pięćdziesiątce.
Najcięższe odmiany trądzika trzeba niejednokrotnie leczyć w szpitalu